PİYASA DURGUN
Trabzon
Büyükşehir oldu, bu doğrultuda gelişiyor ve büyüyor. Geçen yıl konut satışı
sıralamasında Trabzon üst
sıralarda yer aldı. Bunu neye bağlıyorsunuz? Körfez ülkelerinden gelen turistlerle bir
ilgisi var mı gerçekten?
Körfez ülkelerinden gelenlerin Trabzon'a katkısı yüzde
10'dur ancak. Bu yüzden Trabzon'da
satılan dairelerin büyük orantıda müşterisi kentsel dönüşümle yapılan
istimlaktan para alan insanlardır. Nüfusumuz artmıyor, sadece yerleri
değişiyor. Eskiyi devlet alıyor, yeniyi müteahhit veriyor. Pazarda böyle bir
döngü var. Bu nereye kadar gider belli olmaz. Bitecek nihayetinde. Şu anda
gayrimenkul sektörü rakamsal olarak dibe vurmuş durumda. Üst üste iki seçim
yaşamamız, kış mevsiminin olması ister istemez piyasada bir gerginlik yarattı..
İnsanların satın almaya cesareti yoktu, büyük yatırımcılar dolar çıkacak
mı inecek mi diye düşünerek yatırım yapmak, kredi çekmek istemediler. Kış
dönemi olması, yatırımcı turistin de Trabzon'da olmaması
sebebiyle piyasada ciddi anlamda bir durgunluk var.
FAİZLER ÇOK YÜKSEK
Banka faizleri çok yüksek. Zaten böyle devam ederlerse,
yakında kredi verecek insan bulamayacaklar. Çünkü piyasada ciddi anlamda bir
kriz var. Bu krizi fırsata çevirmenin tam zamanıdır. Daha önce de bahsetmiştim,
hatta şu an bir Kitap da hazırlıyorum gayrimenkul üzerine, bu kitapta
da bahsediyorum. Herkes alırken satan, herkes satarken alan olursan,
gayrimenkulde kazanırsın. Çünkü herkes bir malı satıyorken en dip rakamdadır.
Piyasanın gerginliği kalkıp sezon açıldığı zaman, piyasaya çıkarırsan bir
gayrimenkulden yüzde 30-40 gibi bir kar elde edilir. Bu da ciddi bir
rakamdır.
KAZANDIRIYORUZ, KAZANIYORUZ
Trabzon'da
15 yıldır hizmet verdiğim çok büyük kurumsal firmaların yatırım danışmanlığını
yapıyorum. Biz artık emlakçılıktan geçtik, yatırım danışmanlığına devam
ediyoruz. Yatırım yaptırdığım müşterilerimin genelde hepsi kazanmıştır. Bu
yüzden firmalar bizden kopmayı tercih etmiyorlar. Çünkü onlara kazandırırsam
ben de kazanmış olurum. 15 yıl önceki müşterilerim hala bizimle pazarda kar
elde etmeye, kazanmaya devam etmekteler.Biz insanların paralarını
yönetmekteyiz. Bundan zevk alıyoruz. Her zaman bu hizmetkarlığı yapmaya da
gönüllüyüz.
Körfez ülkelerinden gelenlerin Trabzon'da konut
edinmelerinin, kentte konut fiyatlarını arttırdığı iddia ediliyor. Bu doğru mu
sizce?
Trabzon pazarında balon diye tabir ettiğimiz bir fiyat
politikası oluştu. Körfez ülkesi vatandaşlarının ülkeye gelmesiyle birlikte biz Dubai'de
Cidde'de ofis açtık ve fuarlara katılarak tanıtımlar yaptık, hala da yapıyoruz.
Yatırımcıyı Trabzon'a
çekmek için Trabzon'daki
gayrimenkulü anlattık, kar marjlarından bahsettik. Geleceğiz, yatırım
yapacağız diyenlerin çoğu sözünde durmadı. Beklenilen talebi görmedik
kendilerinden. Geldiler, sadece bakıp gittiler. Bu da iç piyasada farklı lanse
edildi. Bu söylentiler üzerine müteahhitler, mülk sahipleri fiyatları yüzde
20-30 oranında artırdılar. Bu rakamlar da Türk yatırımcıya yüksek geldi. Körfez
ülkelerinden gelenler alışveriş yapmadan gidince geriye balon fiyatlar kaldı.
Rayiç bedeli 300 bin TL olan bir daire için müteahhit 400 bin TL fiyat
belirledi ve bu fiyata kendini inandırdı. Gerçek fiyat o olduğuna inandığı için
de fiyatı indirmiyor. Dolayısıyla piyasada bir döngü olmuyor. Benim onlara
tavsiyem fiyatları bir an önce aşağıya çekerek, yerli yatırımcı için cazip hale
getirmeleri. Yoksa böyle devam ederlerse bir çok müteahhit firma çok zor günler
yaşayacaktır.
Sürekli olarak bir inşaat söz konusu Trabzon'da tabi bunda
kentsel dönüşümün de etkisi var elbet. Bir konut fazlalığı var mı
Trabzon'da?
Trabzon'da konut fazlası var tabi. Şu anda hazırda olan 70
bin daireden ve yapılacak olan projelerden bahsediliyor. Müteahhit firmalar bir
şeyin analizini yapmadan, pazar araştırması yapmadan bu projeleri
hazırlıyorlar. Kime satılacağının analizini yapmıyorlar. Araştırmadan yapıldığı
için çoğu insanı zor günler bekliyor. Normal fiyatlara çekerlerse
gayrimenkullerini mutlaka müşteri bulacaklardır.
MEMUR KESİMİ UNUTULDU
Müteahhitler memur kesimini unutmuşlar. Ya fakir var
ya zengin kesim var onlar için. Orta kesimin alacak olduğu daire 150 bin TL
ile 220 bin TL arasında bir daire olur ancak. Ama şu an Trabzon pazarında
160-170 bin TL arasında sıfır daire yok. Bu kötü bir durum. Memur kesimi
gidip 300-400 bin gibi rakamlara bir daire alamıyor. Bu rakamlara daire
alamadığı gibi müteahhit de satamıyor. Ortada açık bir pazar var. Müteahhitlere
sesleniyorum, kesinlikle alım gücü bu fiyat aralığında olan insanları
değerlendirsinler. 150-200 TL arası fiyattan daire yapsınlar ben fazlasıyla
görevimi yerine getirip, o daireleri inşaat bitene kadar ellerinde
bırakmayacağımı garanti ediyorum.
Yalıncak ve Kaşüstü'nde inanılmaz bir konut fazlalığı var. Şu
anda Türk vatandaşı oradan alışveriş yapmıyor. İnsanlar oranın Arap şehri
kalacağına inandı. Onlar da burada en fazla 2-3 yıl kalırlar. Ondan sonra iflas
etmiş müteahhitlerle karşı karşıya kalacağız. Bunun da olmaması için devletin
şimdiden müdahale etmesi, bir an önce fiyatların normal seviyeye çekilmesi
lazım. Orada bizim dostlarımız da var, bir daire için 1 milyon TL, 850
bin TL isteyen var, satamıyorlar, satamayacaklar da.İsyan bayrağını çekmiş
durumdalar. Çünkü Araplar da bu fiyatları yüksek buluyor. 15-20 gün gelip
burada kalacakları bir idare için yüksek bedeller ödemek istemiyorlar. Ama
müteahhitler bunun analizini yapmıyorlar yapmadıkları için de sıkıntı
çekiyorlar.
Herkes müteahhit artık günümüzde. Bunun için bir kriter ya da
sınırlama yok mu?
Bu şu an açık bir kapı bence . Bizim işimizi daha iyi
yapabilmek, uzman bir ekiple çalışmak için Saral Mühendisliği kurduk. Bir
arsayı alıp, kaç kat çıktığını, merkezi yerlere yakınlığını o inşaatın
kaç TL'ye mal edileceğini, inşaatın ne kadar sürede biteceğini ve ne kadara
satılacağının analizini yapıyoruz. Ama geliyor bir müteahhit firma 5
arkadaş birleşmişler, hepsi bir miktar para koymuş ortaya, toplamışlar 1-1,5
milyon bir bedel, bu parayla 20-25 milyonluk projenin altına girmeye
çalışıyorlar. Cesaretle giriyor ama arkasında kaç tane insanın 30-40 yıllık
birikimine sebep olmuş oluyor. Kendi parası gidiyor, binlerce insanın da parası
gidiyor. Ama devlet dese ki 25 milyonluk TL'lık proje yapacaksın, bankada 20
milyon TL teminat göstereceksin 20 milyon. Paran yoksa yapma kardeşim. 20
milyon teminat göstereceksin ve halkı güvence altına alacaksın. Devlet
istemiyor ama biz yatırımcılardan bu teminatı istiyoruz. Bizim için önemli olan
Saray Gayrimenkul olarak en iyi şekilde hizmet etmek. artık bir şeyleri tam
doğru yapmanın peşindeyiz.Ciddi anlamda hizmet etmenin peşindeyiz. Mal
sahiplerini korumak adına kimin hangi müteahhitle çalışacağını biz seçiyoruz
artık. Halkımız da uyanmalı kurnaz olmalı, sadece bitmiş olan daireleri almalılar.
Tavsiyem projeden ev almasınlar, ben uygun bulmuyorum. Hele şu sıralar.
İnsanlar bunu göz ardı etmesinler.
YABANCILARA TOPRAK SATILMASIN
Dikkat edilmesi ve önlem alınması gereken bir konu var.
Devletimizden ricamız, yabancılara toprak satılmasın. Biz başka ülkeye
gittiğimiz zaman kendimiz mekan açamıyoruz, mutlaka o ülkenin vatandaşının
ortak olması gerekiyor. Bizim ülkemizde durum farklı. Trabzon'da emlak ve
kiralama sektörünün başları Araplar olmaya başladı. Bu çok kötü bir şey. Biz
burada onlara müteahhitlik hakları vermemeliyiz. Onlara arsa satışını devlet
kanunla yasaklamalı. Bizim yaptığımızı satın alırlarsa alsınlar. Ama kendileri
yapıp, kendileri Körfez ülkelerine pazarlayıp kendileri komisyonunu alıp
kendileri rent a car hizmeti otel konaklama hizmetini verdikten sonra bizim
Trabzon'daki tek kazancımız arsa satmak oluyor. Bu zaten bizim kıymetlimiz. O
olmadıktan sonra anlamı yok ki. Adam pazardaki bütün lokmayı alıyor . Bunun
acilen çözüme kavuşturulması, acilen durdurulması gerekiyor. Yomra'da Arap köyü
kuruluyor. 160 dönüm yer satılmış. Yazık, bu Arap köyünü biz kuralım, biz
çalıştıralım. Onlar gelsinler kalsınlar tatillerini geçirsinler gezsinler ama
biz çalıştıralım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder